Özel Haber/Epçe Sultan

 
Şanlı Tarihimizde Sultanlar Kaleler, ülkeler fetheden sultanlar yanında bir de gönülleri fetheden Gönül erlerine, erenlere de  Sultan denilmektedir.
Epçe Sultan da Horasandan, Çukurova’dan  gelip Anadolu’ya geçen kervanların  yol üzerindeki dergahında gelip geçen yolculara hizmet ederek gönülleri fetheden sultanlardandır. 









 Epçe Sultan’ın “Horasan’dan ettik firar, Epçe’de kıldık karar” gibi birçok menkıbeleri ve  Hakkında kerametler içeren  deyişler dilden dile söylenerek günümüze kadar gelmiştir.
Türbe’deki tamirat Kitabesinde “Maşallah Abdulhamid han Hazretlerinin gayretiyle Epçe Sultan’m akrabasından El Hacı Yusuf Efendi’nin Hicri 1317, Miladi 1901 tarihinde türbenin tamir edildiği” yazılıdır.
Osmanlı salname kayıtlarında belirtildiğine göre, Türbenin Osmanlı döneminde bakımı için Tekke ve zaviyelerin kapatılmasından evvel ayda 20 kuruş devlet tahsisatı vardı.
Aynı zamanda Epçe Köyünde bir de Epçe Sultan Zâviyesi bulunmakta idi.
Zaviye, köy mezarlığının ortasındadır. Bazı belgelerde “Epçe Sultan Tekkesi” de dendiğine bakılırsa, büyük bir sufilik yapısı olduğu da söylenebilir. Ahmet Gürlek, Memleketim Develi kitabında  sâdece türbe ve mescit bölümü mevcut olan türbe ve dolayısıyla zaviyenin Anadolu Selçuklu yapısı olduğu kanaatini belirtmiştir.










     H.1130-M. 1714 yılı Osmanlı kayıtlarında 3. Ahmet ve 1. Mahmut  dönemlerinde Epçe Sultan Zâviyesi’ne “evlâdiyet ve meşrûtiyet üzere” özellikle “eslâh evlâddan” olanların zâviyedâr olması gerekirdi ibaresine rastlanmaktadır.
Zâviyenin vakıflarına dâir fazla bilgi bulunmamaktadır. Sâdece 1177 H / 1763 M târihli bir belgede Şeyh Ebce Zâviyesi’nin Sindelhöyük köyünde vakıf yerlerinin bulunduğuna işâret edilmekte, mütevellisine berâtsız olduğundan müdahale edildiği için berat verildiği kaydedilmektedir.







Ayrıca; Epçe Köyünde Osmanlı döneminde 1.Abdulhamit ve 3.selim dönemlerine rastlayan zamanlardaki hurufat defterlerindeki kayıtlarında Hoca Vatan Zâviyesi (Küçük medrese) nin olduğu belirtiliyor.
Hoca Vatan’ın aynı köyde metfun olduğuna işaret eden Ramazan 1203 / Haziran 1789 tarihli belgeye bakılırsa, zaviyenin bitişiğinde, buranın banisi ve dolayısıyla ilk şeyhinin türbesi de yer alıyordu. Zaviyeye ait Epçe köyünde de bir vakıf çiftlik yeri olduğu belirtilmiştir. 











Epçe Köyünde Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait mezarların bulunduğu tarihi mezarlıkta defnedilmiş olan din alimleri ve ilim erbabına ait mezar taşlarının başlarındaki kavuk ve sarıklı mezar taşlarının kırık parçaları da Epçe sultan türbesi içerisinde muhafaza edilmektedir.
Hoca Vatan’ın da o dönemlerde Epçe Sultana verilmiş bir isim olup olmadığı ve Türbe çevresindeki Selçuklu ve Osmanlı mezarları ile yöre tarihinin araştırılarak yeniden değerlendirilmesi belki daha uygun olabilir. Saygılarımla arz ederim.
Kaynak: Prof. Dr. Yusuf Küçükdağ Hurufât Defterleri’ne Göre Osmanlı Döneminde Develi Kazâsı’nın Tekke ve Zâviyeleri eseri.
Derleyen Nezir Ötegen