Hasır ve Kamış Küllerinden Yeniden Doğuyor

 


*HASIR VE KAMIŞ, TARİHİ VE TURİSTİK MEKANLARA, 
EVLERE DEKORATİF AMAÇLI ZENGİNLİK KATMAYA BAŞLADI.
*ROMATİZMA HASTALARINA HASIR ÜZERİNDE YÜRÜME TAVSİYE EDİLİYOR
Avrupa ülkelerine kamış ile başlayan ihracat, sektörün kendisini  geliştirerek dokuma kamış  plakalar üretmesi sayesinde  şimdilerde doğal izolasyon ve mantolama işlerinde de Kamış mantolama öneriliyor. 
Rusya'da uzun süre kamış, hem konut yalıtımı hem de çatı kaplama malzemesi olarak kullanılan mükemmel bir yapı malzemesi olarak ünlüydü.
Ülkemizde eskiden taş ve kerpiç evlerin üst örtüsü  kamış ve toprak idi. belki yakında  kamışın değerini yeniden  anlayacağız.
KAMIŞ PLAKA
Kamış, boru şeklindeki yapısı ile mükemmel bir ısı yalıtkanıdır. Kamış hasırlardan yapılmış 15 cm kalınlığında bir yalıtım tabakasının, 40 cm kalınlığında bir tuğla duvardan daha etkilidir. Kamışlar tel veya halat ile preslenip sıkılarak yapılır. Duvar yalıtımı için kamışlar kasnaklara örülür. Daha sonra kasnaklar birbirine tel veya ip ile bağlanır. Elde edilen yalıtım, duvarlara çivilenmiş çıtalar arasına yerleştirilerek duvar örülür. Hava geçirgenliğini azaltmak ve gerekli yangın güvenliğini sağlamak için kil veya kireç ile sıvanırlar. Bu sıva basit ve uygulaması kolaydır ve uzun süre dayanır ve daha sonra iç kısımda dekorasyon olarak duvar kağıdı veya boya kullanılır.
Sazlık hasadı için ideal zaman, sazlığın  buzla kaplı olduğu kış aylarıdır. Kamış biçimi tırpan veya orakla yapılmaktadır.
DİĞER  ÜRÜNLER
Sultan Sazlığında yetişen ve ticari karşılığı olan tüm ürünleri pazarlama gayreti sürdürülüyor.
Sultan Sazlığından elde edilen ve ticari değer bulan ürünler arasında; Kamış, Kındıra, Kamış otu, Püskül gibi ürünler bulunuyor. Bunlardan Kamış çatı, Kamış Hasır, Saz kaplama, Kındıra hasır, Püskül kaplama, çeşitli sepetler ile mutfak gereçleri, Şemsiye, kedi ve Köpek kulübesi gibi ürünler elde ediliyor.
MEZAR HASIRI
Cenazeler  eskiden  tabut geleneğinden önce hasır/kilim gibi bir şey üzerine sarılarak defnedilirdi. Son yıllarda bu adet yeniden canlandı ve Sultan Sazlığından elde edilen  kındıralarla mezar hasırı dokunarak talep eden İzmir –Elâzığ- Erzincan gibi İllere gönderiliyor. Bu sayede Hasır dokumacılığı mesleği yeniden ekmek kapısı olmaya başladı.
Ülkemizin çeşitli yerlerinde olduğu gibi Eskiden Sindelhöyük kasabasında  ve Ova Köylerinde çoğunlukla ölen kişi ile birlikte mezara “kabir hasırı” denilen hasır dokumalar yerleştirildi. Kazılan mezarın içine ceset konduktan sonra üzerini hasır dokumayla kapatmak âdeti günümüzde de hala devam etmektedir. İzmir- Elazığ ve bazı illerimizde  mezar hasırı talebi nedeniyle Sultan sazlığından elde edilen  kındıralarla dokunan hasırlar bölge insanı için de ekmek kapısı oluyor.
Hasır otu malzemesi kullanılarak el ile örülen hasır otu ipi de son yıllarda rağbet görmeye başladı.
HASIR DOKUMACILIĞI
 Hasır dokumacılığı, insanlığın ilk kültür gelişmelerinden biridir. Türklerde hasırcılık, hasır otu ile yakından ilgilidir. Selçuklular döneminde, Orta Asya Türkleri, hasır yapılan ota Yiken demişlerdir. 
HASIR DOKUMA  TEZGÂHI
Sindelhöyük, hasır dokumacılığında dokumacılık sanatının ve  geleneğin yaşatıldığı önemli zengin bir kültüre sahiptir. Hasır  dokumada  ağaç dallarından yapılan direkler  yer tezgâhları kullanılmaktadır. Tezgâh için yere çakılan direklere “hasır kazgıcı” denilmektedir. Tezgâh tarağı kındıraları sıkıştırır. Tarağın genişliği hasırın eni kadar olur. Tarak üzerinde belli aralıklardaki deliklerden çözgülük hammaddesi  geçirilir. Kaynak Kişiler: Turgut Tuna, Erol ve Semra Yıldır
Nezir Ötegen