Develi Ovası Ve Fosfor İçeriği Erü Ziraat Fakültesinden Bilimsel Arastırma

ÖNERİ;Gerekli düzeyde YP 
miktarı var ise bu alanlarda fosforlu gübreleme sadece destekleme amaçlı yapılmalı, 
fazla gübrelemeden kaçınılmalıdır

Develi Ovası Topraklarının Yarayışlı ve Toplam Fosfor İçeriklerinin Belirlenmesi araştırması ERÜ  Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümünden 
Yağmur YILMAZ, Fatma Nur KILIÇ, Osman SÖNMEZ tarafindan yapılarak yayınlanmış 

Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından makro besin elementlerinden biri olan fosfor toprak verimliliği için büyük önem taşımaktadır.

 Ülkemiz topraklarında fosfor (P) miktarları araştırıldığında toplam fosfor (TP) miktarlarının iyi düzeyde olduğu ancak yarayışlı fosfor (YP) düzeylerinin yetersiz olduğu saptanmıştır.

 Bu çalışmada Develi Ovası topraklarında belirlenen koordinatlarda 0-30,30-60 ve 60-90 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin, pH, EC, TP ve YP içerikleri belirlenmiş ve incelenmiştir. 

Çalışma alanı topraklarının 0-30, 30-60, 60-90 cm’deki en düşük pH ve EC değerleri sırasıyla 6.75, 6.80, 7.50 ve 0.25 dS m-1, 0.25 dS m-1, 0.31 dS m-1, en yüksek değer 9.88 ve 110.1 dS m-1 olarak ölçülmüştür. Ayrıca en düşük TP içeriği sırasıyla 52.6 mg kg-1, 80,6 mg kg-1, 85.3 mg kg-1, en yüksek TP içeriği sırasıyla 1582 mg kg-1, 1004.5 mg kg-1, 950 mg kg-1 olarak, 0-30, 30-60, 60-90 cm’deki en düşük YP içeriği sırasıyla 5.1 mg kg-1, 0.1 mg kg-1, 1.15 mg kg-1, en yüksek YP içeriği sırasıyla 77.1 mg kg-1, 78.7 mg kg-1, 52.3 mg kg-1 olarak saptanmıştır. 

Çalışma sonucunda toprak örneklerinin TP, YP değerine göre genel olarak yüksek bulunmuştur.

SONUÇ 
Tarımsal üretimin devamlılığı ve elde edilen ürünlerin kalitesinin sağlanması için 
bitkinin ihtiyaç duyduğu özellikle makro besin elementlerinden biri olan fosforun bitki 
tarafından alınabilir durumda olması gerekmektedir. 

Toprak pH’ sına bağlı olarak 
özellikle pH’ın 8 üzeri olduğu topraklarda fosfor çözünemez bileşikler meydana
getirmektedir. 

Bunun sonucunda tarımsal üretimin ana maddesi olan toprak 
kaynaklarından fosfor elementi bitki tarafından alınamamaktadır. 

Develi Ovası’ndan 
alınan toprak örneklerinden TP düzeyi en yüksek 365 numaralı örnek (0-30 cm) ile 
1582.346 mg kg-1 ve YP düzeyi 22.29 mg kg-1 olarak saptanmıştır. 

Develi Ovası’ndan 
alınan 0-30 cm, 30-60 cm ve 60-90 cm’ den alınan toprak örnekleri karşılaştırıldığında, 
TP’nin YP’ ye oranına göre en yüksek değer 30-60 cm toprak derinliğinde 27.3 mg kg-1 
olarak hesaplanmıştır. 

TP’nin YP’ ye oranına göre en düşük değer 60-90 cm toprak 
derinliğinde 17.6 mg kg-1 olarak hesaplanmıştır. 

Alınan toprak örneklerinde en yüksek 
TP değeri 0-30 cm derinliğindeki 365 numaralı örnekte tespit edilmiştir. TP içeriğinin 
0-30 cm derinliğinde daha yüksek çıkmasının sebebi, fosforlu gübrelerin çoğunlukla 
yaklaşık olarak 0-30 cm’e verilmesinden ve rizosfer bölgesinde yani toprak derinliğinin 
yaklaşık 0-30 cm olduğu derinlikte mikroorganizma aktivitesine bağlı olarak diğer 
derinliklere göre yüksek değer içerebileceği düşünülmektedir.

 En yüksek YP değeri 
30-60 cm derinliğindeki 432 numaralı örnekte tespit edilmiştir. YP içeriğinin genel 
olarak TP’den düşük olması pH’nın yüksek olması, kireç içeriğinin yüksek olması gibi 
faktörlerle yararlanılamayan formlarda olmasından kaynaklanabileceği, toprak 
içeriğine bakıldığında YP miktarı yeterli değil ise gerekli düzeyde parça parça fosfor 
verilerek fosfor kaybını minimum düzeyde tutmak amaçlanmalıdır. 

Gerekli düzeyde YP 
miktarı var ise bu alanlarda fosforlu gübreleme sadece destekleme amaçlı yapılmalı, 
fazla gübrelemeden kaçınılmalıdır. 

Toprakta mevcut YP ve TP düzeylerinin yapılan 
çalışmada belirtildiği üzere toprak derinliğine, tarımsal kullanım ve toprak işlemeye, 
sıcaklık değişikliklerine ve pH değişikliklerine bağlı olarak değiştiği saptanmıştır.

Araştırma ekibine teşekkür ediyoruz.

Derleyen Nezir Ötegen