İlipınar- Ulupınar-Çukuryer


İlipınar- Ulupınar-Çukuryer

 
1900 lü yılların başlarına kadar Develi Ovasına hakim İlipınar kalesinin bulunduğu tepeden güney batıya doğru uzanan ve Karacaviran Köyüne kadar  uzanan ilipınar ya da Ulupınar adında bir karye mevcut imiş.
     İlipınar dağı güney tarafında su kaynakları olduğu için İlipınar/Ulupınar ismini alan bölgeden sıradaşlar, elmasın kuyusu  güzergahında Karacaviran’a kadar da dam üstünde gidilirmiş.










TARİH KAYITLARINDA İLİPINAR
Osmanlı Devleti zamanında olağanüstü hallerde halka yüklenen malî, aynî ve bedenî vergilere Avarız denirdi.  Avarız vergisi alınabilecek hane sayısı 1500  yılında Karaman Mufassal Defterine göre Develi Kasabasında 150 nefer, 77 avarız hane nüfus bulunurken, Sindelhöyük Köyünde 185 nefer, 72 avarız hane 
İlipınar karyesinde 139 nefer, 91 avarız hane nüfus kayıtlıdır. 
Hemşerimiz  araştırmacı yazar Hacı Osman Yıldırım’ın Develi Nüfus Defterleri ve 1834 yılı kayıtlarında İlipınar Karyesinde. Baruthanelerin bulunduğu, 1834 nüfus sayımında ilipınarda 8 hanede 24 erkek nüfus olduğu, erkek nüfus kadar da kadın nüfus olduğu kabul edilirse toplam  nüfus ’un  48 kişi olduğu belirtilmektedir. ( Tarihçilerin hesaplarında 1 Avarız hane 10 hane demek olup yaklaşık her hane de 5 kişi ile çarpılarak yaklaşık nüfus hesaplaması yapılırsa 91X10=910 X5 =4550 nüfus demektir)
Bu kayıtlar ışığında İlipınarda avarızhaneler sayısındaki düşüşten  17 yy da başlayan göçün  19 yy a kadar hızla devam ettiği 20 yüzyılda tamamen sona erdiği gerçeği ortaya çıkmaktadır. 
Kuvvetle muhtemeldir ki; Bu kadar yoğun bir nüfusu yaşadığı karyenin (ki şu an hayatta olan bazı hemşerilerimiz İlipınardan düğün alayı geldiğini babamlar anlatırdı diye konuşuyorlar.1900 yılları sonrası) kısa bir sürede yok olması yıkılması ile ilgili mutlaka sazlık ve bataklıktan kaynaklı sıtma gibi bir hastalık nedeniyle taşınılmış olabileceği yönündedir.
Akif Erdoğru’nun  1483 Yılında Karaman Vilayetinde Vakıf  kayıtlarında Murad Çelebi Defterinde de İlipınar/Çukuryer ile ilgili kayıtlara rastlanmaktadır.
Salnamelerde ve diğer kayıtlarda Develi’nin Niğde sancağına bağlı bir kaza merkezi olduğunu ve Develi Kazası ile birlikte  İlipınar  Karyesinde de ilk muhtarlık seçimlerinin Hicri: 15 Safer 1251/Miladi: 12 Haziran 1835’te yapılmış.
ŞEHİTLER MEZARLIĞI 
    İlipınar mezarlığının olduğu alan 2021 yılında Develi Belediyesi ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü koordinesi ile korunmak amacıyla tel örgü ile çevrilmiştir. Emeği geçen katısı olan herkese teşekkür ederiz.
İLİPINAR KÖYÜNDE  ŞEYH DEMUR, ŞEYH HAMZA VE ŞEYH MUZAFFER
Araştırmacı-Nuray Gülşen tarafından, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Yüksek Lisans Tezi olarak  hazırlaıp, İstanbul Göl Kitap Yayıncılık tarafından Mart 2011 tarihinde yayınlanan Develi İlçesinin Türk Mimari Eserleri isimli eserde Develi-İlipınar Köyünde  Şeyh Demur, Şeyh Hamza ve Şeyh Muzaffer isimli Gönül sultanlarının yaşadığı yazılmaktadır.













Yrd Doç.Dr. Kadir Özdamarlar’ın Çağdaş Develi Gazetesindeki 2.3.2011 Develi Evliyaları başlıklı yazısında İlipınar’da: Şeyh Demür ve Şeyh Hamza’nın yaşadığı kayıtları bulunmaktadır.
Bu kapsamda İlipınar su kaynağı yanı başındaki çevrili alanın şehitler mezarlığı ya da bahse konu gönül sultanlarının kabrinin olma ihtimali üzerine bölgeyi yakinen tanıyan hemşerilerimizin bilgi desteğine ihtiyaç bulunmaktadır.
Halk arasında o mezarlar ve İlipınar/Şehitler  mezarlığı ile çok rivayetler bulunmaktadır. O nedenle bu alanın da korunması gerekir diye düşünüyor, saygı ile arz ediyorum.
NOT: İlipınar Şehitler mezarlığı ve İlipınar kayıtlarındaki Şeyh Demur, Şeyh Hamza ve Şeyh Muzaffer isimli Gönül sultanları ile ilgili belge ve bilgisi olan hemşerilerimizin katkıları olursa memnun oluruz.
AYRICA; İlipınar/ Şehitler Mezarlığında koruma altına alınan mezarlık bölgesinde de Göktürk geleneğine göre yapılan bazı mezar taşlarına da rastlamak mümkündür.
Nezir Ötegen